3ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΟΥΡΝΙΩΝ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΜΑΡΙΟΝΕΤΑΣ

https://plastelini.xyz/%ce%ba%ce%b1%cf%84%ce%b1%cf%83%ce%ba%ce%b5%cf%85%ce%ae-%ce%bc%ce%b1%cf%81%ce%b9%ce%bf%ce%bd%ce%ad%cf%84%ce%b1%cf%82/

Τελευταία ενημέρωση: 21 Απριλίου, 2020)

Η κατασκευή μαριονέτας ίσως φαντάζει μία περίπλοκη διαδικασία. Έχουμε συνήθως στο νου μας την εικόνα από περίτεχνες μαριονέτες κατασκευασμένες από έμπειρους κουκλοπαίχτες.

Αν όμως παρατηρήσετε καλά θα διαπιστώσετε πως με απλά υλικά μπορείτε να φτιάξουμε κι εσείς μία μαριονέτα.

Ας δούμε με λίγα λόγια την ιστορία της μαριονέτας και μερικές ιδιαιτερότητές της και θα καταλάβετε γιατί.

Κατασκευή μαριονέτας – Η ιστορία και οι ιδιαιτερότητες της

Η ιστορία της χάνεται στην αρχαιότητα. Είναι αλήθεια ότι τα παλαιότερα ευρήματα που διαθέτουμε προέρχονται από τον Ελλαδικό χώρο (μικρά πήλινα «νευρόσπαστα» στο Αρχαιολογικό μουσείο του Ηρακλείου), όμως το φαινόμενο «μαριονέτα» –όπως και το ευρύτερο φαινόμενο «κουκλοθέατρο»- αναπτύχθηκε παράλληλα σ’ όλα τα πλάτη και τα μήκη της Γης.

Όντας και η ίδια εργαλείο μυθοπλασίας, η μαριονέτα κουβαλάει στην πλάτη της ένα μύθο. Συχνά διαχωρίζεται από τα άλλα είδη κούκλας, φερόμενη ως «πιο εκλεπτυσμένη», «πιο δύσκολη», «πιο πολιτισμένη» και άλλους τέτοιους χαρακτηρισμούς που την τοποθετούν «ψηλότερα».

Στην Αρχαία Ελλάδα η κούκλα έπαιζε πολύ σημαντικό ρόλο στην καθημερινή ζωή. Οι κούκλες-ειδώλια, εικόνες των θεών, αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος των λατρευτικών τελετών. Η μαριονέτα λεγόταν από τους αρχαίους Έλληνες «νευρόσπαστον» (αυτό που κινούνταν με κλωστές) και ο μαριονετίστας ονομαζόταν «νευροσπάστης».

Μηχανικά, δεν είναι άλλο από ένα εκκρεμές. Μια πατάτα κρεμασμένη από ένα σχοινί θα μπορούσε να είναι η τέλεια μαριονέτα. Η ζωή της κρέμεται από μια –ή έστω μερικές- κλωστές. Μπορεί να είναι κατασκευασμένη από κάθε είδους υλικό και να έχει κάθε είδους μορφή. Μπορεί να αποτελείται από δεκάδες μικρά κομμάτια συναρμολογημένα σ’ ένα πολύπλοκο σύστημα μοχλών ή να είναι ένα και μοναδικό κομμάτι υλικού. Μπορεί να διαθέτει ένα χειριστήριο με πολλά επίπεδα, μπάρες, σκανδάλες κ.α. ή να κρέμεται από έναν και μοναδικό κρίκο. Μπορεί να απαιτεί δεκάδες νήματα για να κινηθεί ή να της αρκεί μόνο ένα.

Το σίγουρο είναι ότι όλες οι επιλογές του κατασκευαστή γίνονται με κριτήριο την λειτουργικότητα στην παράσταση. Την διευκόλυνση του παίκτη και την παραγωγή κινήσεων που να αναδεικνύουν τον χαρακτήρα που υλοποιεί η κούκλα στη σκηνή. Υπάρχουν χιλιάδες συνδυασμοί τεχνικών. Στην πραγματικότητα κάθε κούκλα είναι μια νέα εφεύρεση. Έχει τη δική της δομή, το αποκλειστικά δικό της χειριστήριο, τη δικής της κατανομή βάρους, ανατομία σκελετού κλπ. Αυτό την κάνει μοναδική.

Η μαριονέτα ζει σε ένα μεταίχμιο. Αν τραβήξουμε τα νήματα λίγο πιο δυνατά απ’ ό,τι αναλογεί στο βάρος της, θα πετάξει. Αν τα αφήσουμε χαλαρά, θα σωριαστεί στο έδαφος. Η βαρύτητα της Γης μαζί με το αντιστάθμισμα της δικής μας αντίθετης δύναμης προς τα πάνω, είναι η αυτή που την κινεί. Απομακρυσμένη από το σώμα του χειριστή της, διεκδικεί την πλήρη αυτονομία στα μάτια του θεατή. Είναι ένα πλάσμα που –το βλέπουμε όλοι- κινείται μόνο του στο χώρο! Ταυτόχρονα, καθώς τα νήματα –πολλές φορές και ο μαριονετίστας- είναι ορατά ή γνωστά στο κοινό, η μαριονέτα πάντα υπήρξε σύμβολο της εξάρτησης και της υποταγής.

Οι εύθραυστες ισορροπίες, η τρυφερή προσπάθεια του χειριστή να δαμάσει την αδράνεια, την ροπή, την βαρύτητα και οι αέρινες -έως και ανεξέλεγκτες- κινήσεις που προκύπτουν, είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της παρουσίας της μαριονέτας στη σκηνή. Ίσως αυτή η ακριβώς η έλλειψη απόλυτου ελέγχου –η απειροελάχιστη ταλάντευση του σώματος σε κάθε κίνηση- να κάνει, κάποιες στιγμές, το μάτι του θεατή να αμφιβάλει και να νομίζει πως η μαριονέτα θα φύγει μακριά.

Λέγεται ότι οι μαριονετίστες κοιτούσαν την μαριονέτα 5 λεπτά στα μάτια πριν κάνουν την παράστασή τους με σκοπό να αισθανθούν ότι αισθανόταν και σκεφτόταν!!!! πηγές: καραβάκι, oupantosΚατασκευή μαριονέτας με απλά υλικά

Δείτε ένα τρόπο κατασκευής μαριονέτας με απλά υλικά που μπορούν να κατασκευάσουν παιδιά διαφόρων ηλικιών.

Υλικά που θα χρειαστείτε για ζωάκια μαριονέτες
2 άδεια ρολά από χαρτί υγείας
σπάγκο
τέμπερες και πινέλο
ψαλίδι, κόλλα
ξυλάκια από παγωτό ή γλωσσοπίεστρα
λάστιχο
νήμα, χαρτόνια, καλαμάκια, αυτοκόλλητα μάτια ή ότι άλλο σας αρέσει ανάλογα το ζωάκι

Οδηγίες

1. Διαλέγετε τι ζωάκι θέλετε να φτιάξετε.
2. Βάφετε αντίστοιχα τα δύο ρολά και τα αφήνετε να στεγνώσουν.
3. Κόβετε το ένα ρολό στη μέση για το κεφάλι.
4. Φτιάξτε τα μάτια με χαρτόνι ή ζωγραφίστε τα ή κολλήστε αυτοκόλλητα ματάκια
5. Φτιάχνετε το σχήμα των αυτιών, της μύτης ή της ουράς με ότι υλικό θέλετε και το προσθέτετε αντίστοιχα.
6. Στο σώμα φτιάξτε τα πόδια με χαρτί ή χαρτόνι. Κόβετε τέσσερις λωρίδες και τυλίγετε εναλλάξ. Τα κολλάτε στο κάτω μέρος του σώματος. Παραλλαγή για τα πόδια: Ανοίγετε δύο μικρές τρύπες μπροστά και δύο πίσω. Περνάτε σπάγκο σε κάθε μία και κάνετε κόμπο από τη μέσα μεριά του ρολού. Ύστερα, κόβετε καλαμάκια και τα περνάτε στον σπάγκο και κλείνετε με κόμπο.
7. Τώρα, κάντε μία τρύπα στην κορυφή του κεφαλιού και δύο στο πάνω μέρος του σώματος.
8. Περνάτε μεγάλα κομμάτια σπάγκου και δένετε κόμπους από τη μέσα μεριά των ρολών.
9. Δένετε τα δύο ξυλάκια μεταξύ τους με το λάστιχο σε σχήμα σταυρού.
10. Δένετε κάθε κομμάτι σπάγκο από τις άκρες στα ξυλάκια.
11. Σηκώνετε τη μαριονέτα από τα ξυλάκια και την κουνάτε κρατώντας την από κει.

Η μαριονέτα σας είναι έτοιμη!

Πηγές: πυγολαμπίδες, Infokids

Ιδέες για προέκταση κατασκευής μαριονέτας

Η κατασκευή μίας μαριονέτας στην τάξη μπορεί να αποτελέσει την αφορμή για να αναδυθούν περισσότερες δραστηριότητες και θέματα. Είναι ένα εργαλείο για θεατρικό παιχνίδι, για δημιουργική γραφή, αλλά και για κατανόηση εννοιών της φυσικής.

Αφόρμηση

Ακούτε με τα παιδιά το τραγούδι “Η ιστορία μιας μαριονέτας” και συζητάτε για το περιεχόμενο του.

Βλέπετε αποσπάσματα από παραστάσεις του διάσημου Ισπανού μαριονετίστα, Τζόρντι Μπέρτραν (Jordi Bertran) και συζητάτε για τις μαριονέτες σύμφωνα με αυτό που παρατηρούν. Τι είναι μία μαριονέτα; Από τι είναι φτιαγμένη; Σε τι διαφέρει από άλλες κούκλες;

Ιστορία

Αναφέρετε στα παιδιά την παραπάνω ιστορία της μαριονέτας και τις ιδιαιτερότητές της. Μπορείτε φυσικά να αφαιρέσετε ή να προσθέσετε στοιχεία ανάλογα με την ηλικία των παιδιών. Οι πηγές διαθέτουν ενδιαφέρουσες εικόνες για προβολή.

Θεατρικό παιχνίδι

Τα παιδιά χωρίζονται σε ζευγάρια. Το ένα θα είναι “ο μαριονετίστας” και το άλλο “η μαριονέτα”. Ο μαριονετίστας κοιτά τη μαριονέτα του στην αρχή στα μάτια για λίγο. Ύστερα με απαλές κινήσεις αρχίζει να μετακινεί το κεφάλι, τα χέρια και τα πόδια της μαριονέτας χωρίς να τα ακουμπάει. Φαντάζεται πως όλα είναι πιασμένα από μια λεπτή κλωστή. Ο μαριονετίστας “πιάνει” τη λεπτή κλωστή και η μαριονέτα κινείται με βάση τις οδηγίες που της δείχνει. Στη συνέχεια, αλλάζουν ρόλους.

Κουκλοθέατρο και δημιουργική γραφή

Αφού κατασκευάσουν τις μαριονέτες τους μπορούν να φτιάξουν μία παράσταση. Να γράψουν τους διαλόγους, να τους αποστηθίσουν και να την παρουσιάσουν.

Βασικές προϋποθέσεις και οδηγίες προς τα παιδιά πριν την παράστασή τους.

1. Αφήστε την φαντασία σας ελεύθερη!!!
2. Μην ξεχάσετε να κοιτάξετε την μαριονέτα σας στα μάτια για λίγα λεπτά. Τι έχει να σας πει; Τι σκέφτεται και τι αισθάνεται;

«Ας κάνουμε τις κούκλες μας να χορεύουν»

Μήνυμα του Γερμανού προέδρου της UNIMA, Michael Meschke, για την Παγκόσμια Ημέρα Κουκλοθέατρου

Έννοιες φυσικής

Μέσα από τις ιδιαιτερότητες της μαριονέτας παρατηρούμε έννοιες όπως το εκκρεμές, η ταλάντευση, η βαρύτητα, η αδράνεια και η ροπή. Μπορείτε, λοιπόν, να χρησιμοποιήσετε την κατασκευή της μαριονέτας για να εισάγετε αυτές τις έννοιες στο μάθημα της φυσικής ή να τις κατανοήσουν καλύτερα αν τις έχετε διδάξει. Μη φοβηθείτε να τις αναφέρετε και σε μικρότερες ηλικίες. Μέσα από το παιχνίδι και την κατασκευή μπορούν να τις κατανοήσουν και να αποκτήσουν επιπλέον γνώσεις.

Διαβάστε περισσότερα για επιστημονικές έννοιες σε μικρές ηλικίες στο Μαθήματα αστρονομίας για παιδιά

Προβολή παράστασης

Παρακολουθήστε την παράσταση O ΓΑΡΓΑΛΗΣΤΗΣ του Δημήτρη Μπασλάμ από το θέατρο μαριονέτας ΑΝΤΑΜΑΠΑΝΤΑΧΟΥ και χαλαρώστε.

Παιδικές κατασκευές με ρολά χαρτιού υγείας! Πώς να Φτιάξετε μια Μαριονέτα Κουτάβι [πλήρης οδηγός]

https://toftiaxa.gr/2020/04/paidikes-kataskeves-me-rola-xartiou-ygeias-pos-na-ftiaksete-mia-marioneta-koutabi-pliris-odhgos.html

Παιδικές κατασκευές με ρολά χαρτιού υγείας! Πώς να Φτιάξετε μια Μαριονέτα Κουτάβι [πλήρης οδηγός]

Οι παιδικές κατασκευές με ρολά χαρτιού υγείας είναι εύκολες και οικονομικές και όλα τα παιδάκια τις ευχαριστιουνται πάντα! Η μαριονέτα μπορεί να φαίνεται περίπλοκη, αλλά στην ουσία είναι αρκετά εύκολη στην κατασκευή και η πιθανότητα είναι να έχετε όλα όσα χρειάζεστε στο σπίτι σας. Αν όχι υπάρχει χώρος για αυτοσχεδιασμό. Μόλις τα παιδιά σας μάθουν πώς να τη φτιάχνουν θα μπορούν μετά να κάνουν πολλά άλλα ζώα. Η χαρά στα πρόσωπα των παιδιών σας όταν δημιουργήσουν τη δική τους μαριονέτα θα είναι απερίγραπτη.

Μαριονέτα από ρολά χαρτιού υγείας

Θα χρειαστείτε για τις μαριονέτες από ρολά υγείας:

o 3 ρολά χαρτιού τουαλέτας

o χρώματα της επιλογής σας

o ψαλίδι

o 2 ψεύτικα μάτια ή μαρκαδόρο για να τα ζωγραφήσετε

o 1 έγχρωμο χαρτί ή μια σελίδα από το περιοδικό (προαιρετικό) και χάρακα με σχήματα κύκλων

o κόλλα

o μολύβι

o 2 ξύλινες ράβδους

o 5 σύρματα χειροτεχνίας πίπας (προαιρετικά)

o νήμα

o 1 φελλός

o κοπίδι (μόνο ενήλικες !!!)

o μικρό κομμάτι αφρώδους λευκού αυτοκόλλητου για τη μύτη, αλλά οτιδήποτε ακόμη και να τη ζωγραφίσετε αρκεί

Τα υλικά για την κατασκευή της μαριονέτας

Βάψτε τα 3 ρολά χαρτιού.

Το σώμα

Για τις κουκίδες χρησιμοποιήστε το χάρακα και ένα μολύβι και σχεδιάστε 10 μικρούς κύκλους και 2 μεγαλύτερους στο χρωματικό χαρτί.

Μετά κόψτε τους.

Με το ψαλίδι, κάντε 4 τρύπες στο ρολό χαρτιού για τα πόδια (επίβλεψη ενήλικα). Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε ένα περφορατέρ.

Αφήστε ίσες αποστάσεις μεταξύ τους. Κολλήστε τους 10 κύκλους και επικολλήστε τα στο ρολό χαρτιού που θα είναι το σώμα.

Κόψτε δύο μακριά κομμάτια νήματος και περάστε τα μέσα από τις τρύπες.

Τώρα κάνετε δύο επιπλέον τρύπες στη μέση του σώματος, απέναντι από τα πόδια. Περάστε ένα μακρύ κομμάτι νήμα μέσω αυτών.

Πάρτε ένα άλλο ρολό χαρτιού και κόψτε το 1/3 του.

Το μεγαλύτερο κομμάτι θα χρησιμεύσει ως κεφάλι. Θα χρησιμοποιήσετε το μικρό κομμάτι αργότερα.

Το κεφάλι

Κάνετε δύο τρύπες στην άκρη του κομματιού.Τώρα, μετρήστε πόσο χώρο θέλετε να αφήσετε ανάμεσα στο σώμα και το κεφάλι και κάντε έναν κόμπο στο ένα νήμα του σώματος.

Περάστε το κεφάλι μέσα στο νήμα του σώματος.

Χειριστήρια μαριονέτας

Τυλίξτε 2 σύρματα χειροτεχνίας πίπας γύρω από τη ξύλινη ράβδο και κόψτε την περίσσεια του ξύλο. Κάντε το ίδιο και με την άλλη ράβδο ώστε να έχετε 2 ίσα κομμάτια.

Δημιουργήστε ένα σχήμα Χ και χρησιμοποιήστε το 5 σύρμα χειροτεχνίας για να δέσετε τις ξύλινες ράβδους στη μέση.

Ισιώστε το σκυλί σας και βεβαιωθείτε ότι το νήμα και στις δύο πλευρές είναι ίσου μήκους.Στη συνέχεια, βάλτε κόλλα στα άκρα μόνο της μιας πλευράς του σχήματος Χ και κολλήστε το νήμα.

Τα μάτια

Κολλήστε τους δύο μεγαλύτερους κύκλους στο κεφάλι και προσθέστε τα ψεύτικα μάτια πάνω τους.

Τα αυτιά και η μύτη

Κόψτε το τρίτο ρολό χαρτιού και κάντε το επίπεδο. Σχεδιάστε δύο αυτιά σκύλου, κόψτε τα και κολλήστε τα στο κεφάλι. Κόψτε μια μικροσκοπική μύτη από το αφρώδες λευκό αυτοκόλλητο και τοποθετήστε στο κεφάλι.

Η γλώσσα

Με το 1/3 του προηγούμενου ρολού χαρτιού, τυλίξτε μια γλώσσα και κολλήστε την μέσα στο στόμα.

Τα πόδια Πάρτε το φελλό, χωρίστε το σε 4 ίσα μέρη και κόψτε τα με το κοπίδι.Στη συνέχεια, χρωματίστε τα με ακρυλικό χρώμα και αφήστε τα να στεγνώσουν. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και καπάκια από μπουκάλια αφού τα τρυπήσετε και τα βάψετε.